Home Theater Center
مرکز بررسی سیستم های صوتی و تصویری
در بخش اول سعی کردم تاثیر مثبت و منفی آکوستیک بر صدا و نحوه انتشار صوت صحبت کنم. در بخش دوم بیشتر با نحوه انتشار صدا در فضای شنیداری آشنا شدیم و چند روش ساده برای بهینه کردن شرایط شنیداری صحبت شد.
این بار کمی در مورد تاثیر آکوستیک و رکوردهای خوب بر Soundstage در موزیک صحبت میکنم.
Soundstage و موزیک خوب فقط رابطه مستقیم با کامپوننت های خوب و Placement بلندگوها نداره, رکوردهای موزیک خیلی در شبیه سازی فضای اجرا موزیک تاثیر گذار است. با هر رکوردی نمیشه فضای سالن اجرا را به اتاق خودمون بیاریم, صدای سازی که ما می شنویم صدای فضای استودیو است, بهترین شرایط صدا با بهترین کامپوننت ها در نهایت نزدیک میشه به صدای که در فضای استودیو ضبط شده است. اکثر افراد موزیک دوست به اشتباه فکر می کنند صدای که می شنوند صدای واقعی ساز! (ما همیشه صدای فضای استودیو را می شنویم و فقط در اجرا زنده میشه صدای واقعی ساز شنید.) استودیوی خوب, مهندس صدای خوب, آکوستیک فضای شنیداری و در آخر این کامپوننت های صدا هستند که مشخص می کنند صدای که می شنویم چقدر به صدای اصلی ساز نزدیک است. موزیکی که در استودیو خوبی ضبط نشده, میکروفون های خوبی در ضبط هر بخش از صدا استفاده نشده, صدابردار خوبی به کار ضبط نظارت نداشته هیچ وقت نمیتونه فضای شنیداری Sweet و Soundstage خوبی ایجاد کند حتی در بهترین سیستم پخش و آکوستیک.
قدیم که تجهیزات ضبط دیجیتال و این امکانات میکس دیجیتالی نبود و چقدر خوب بود! صدا در استودیوهای ضبط میشد که مهمترین شاخص مثبت اون استودیو آکوستیک خوب بود, استودیو خوب آکوستیک خوب داشت و نه تجهیزات دیجیتال آنچنانی که رسما گند میزنه به صدا و هرچی عشق و لطافت تو صدای ساز و خواننده هست میگیره و به جاش جزئیات بالا تحویل گوش میده! جزئیاتی که خیلی زود احساس فشار و خستگی در شنونده ایجاد میکند! شده تا حالا تو جمعی باشید که صدای بدی پخش میشه؟ و شما روتون نمیشه چیزی بگید؟ برای من زیاد پیش آمده:)
اهمیت Soundstage خوب در رکورد های ارکستر بیشتر. نکته ای که افراد علاقه مند به صدا زیاد بهش توجه نمی کنند! و اکثرا فکر می کنند هر قطعه موزیک در یک سیستم خوب باید Soundstage قوی داشته باشد! خیلی از موزیک ها نیاز به فضای سه بعدی دارند تا Soundstage که به آکوستیک و Placement بلندگو بستگی داره, مثل موزیک های که حالت عرفانی دارن و صدای خواننده و سازها در فضای معلق شنیده میشه. این نوع موزیک نیاز به فضای سه بعدی داره یعنی داشتن یک صدای استریو نه دوتا مونو. این به این معنی نیست که اگر سبک خاصی از موزیک گوش می کنید باید سیستم صوتی شما فقط با اون نوع موزیک یا خواننده صدای خوبی بده! اما متاسفانه دیدم که افرادی بدین شکل سیستم Setup می کنند.
نکته مهمی که موزیک دوستان زیاد بهش اهمیت نمیدن و فقط همین که تجسم فضای ارکستر در سیستمی قوی باشه بهش کفایت می کنند! شنیده نشدن سازها در ارکستر! در اکثر سیستم ها ما (صدای ارکستر می شنویم و نه سازهای که در ارکستر نواخته میشه) در ضبط صدا در یک ارکستر برای ضبط صدای سازها از میکروفون های مختلف با فاصله و زاویه های خاص استفاده می شود. و یک میکروفون "Cardioid" که صدای کل ارکستر را دریافت می کند, نمودار پترن این میکروفون چیزی شبیه به قلب به تصویر زیر توجه کنید نقطه اتصال خط محل قرار گیری میکروفون و فضای داخلی محل قرار گیری سازهاست.
در اکثر سیستم های صوتی ما صدای میکروفون Cardioid را می شنویم و نه سازهارو مگر در بخش های که صدای یک ساز خیلی بالا بره! حالا باز بر میگردم به اهمیت رکورد خوب, موزیکی که رکورد خوبی نداره در هیچ سیستم صوتی با هر نوع کامپوننت هیچ کدام از شاخص های مثبت صدا را نداره و نمیتونه فضای رکورد تا حد ممکن بازسازی کنه. ( پس اگر رکورد خوبی نداریم نباید انتظار صدای درستی از سیستم صوتی داشته باشیم ) خوب دوباره بریم سراغ آکوستیک و تاثیر آن بر صدا.
بعضی از علاقه مندان صدا این تصور اشتباه دارن که اتاق کوچیک تاثیر کمتری بر صدا دارد تا یک اتاق بزرگ! چرا چون وقتی در یک سالن بزرگ صحبت می کنیم بیشتر صدا انعکاس داره تا اتاق کوچیک! فرض ما بر این که در یک اتاق کوچیک هیچ وسیله ای جزء سیستم صوتی و شنونده نیست, در بخش های قبل تاثیر اشیای داخل اتاق بر صدارو گفتم, حالا فقط دیوار داریم و سقف, زمانی که یک نت از لحظه پخش از بلندگو طی میکنه تا به اولین مانع که اینجا دیوار و سقف است برسه خیلی کوتاه تر از زمانی که همان نت با همان شدت db در یک سالن بزرگ منتشر می شود, شدت تخریب صدا و بهم زدن شاخص های صدا در اتاق کوچک چقدر بیشتر از اتاق بزرگ است؟
به همین علت Placement بلندگو ها در فضاهای کوچیک و بدون آکوستیک درست خیلی سخت تر از فضای بزرگ, در فضای بزرگ زمانی که یک نت بعد از برخورد و انعکاس مخرب به اولین مانع طی میکند تا به گوش برسه خیلی بیشتر و امکان تخریب نت مخرب در مسیر بالاست. اما در فضای کوچیک انعکاس های مخرب با همان شدت نت اصلی با آن ترکیب شده و به گوش میرسد! اگر دقت کرده باشید در دموهای کمپانی های صوتی ساز در اتاق های کوچیک خیلی بیشتر به آکوستیک و استفاده از دیفیوزرها اهمیت داده میشه تا اتاق های بزرگ.
در آخر به اهمیت آکوستیک در سیستم های سینمای نیز باید اشاره کنم و باز بگم نداشتن آکوستیک خوب مساوی با بهم ریختن محیط DSP همین انعکاس های مخرب که در موردش توضیح دادم در صدای سینمایی باعث تداخل بین کانال های صدا میشه! صدای دیالوگ از بلندگوی مرکز می شنوید اما صدای کانال های چپ و راست تفکیک ندارن! صدا در جلو انگار در مرکز خلاصه شده, و کانال چپ و راست ناپدید شده و فقط حجم به صدا میدن. من بارها گفتم که در صدای سینمایی نباید محل قرار گیری بلندگوها احساس شود, در آکوستیک ایده ال محل بلندگوها در موزیک متن و افکت های لحظه ای قابل تشخیص نیست اما تاکید میکنم بلندگو ناپدید نمیشه! ناپدید شدن یعنی فقط حجم به صدا دادن و بدون داشتن حرکت درست افکت بین کانال های صدا, در آکوستیک ایده ال به دلیل این که انعکاس های مخرب نداریم محیط DSP یک هاله صوتی در منطقه مشخص شده ایجاد میکند بدون پرش صدا از یک کانال به کانال دیگر و بدون ناپدید شدن بلندگو. این مشکل با پیدا کردن نقاط بازتاب صدا و نصب جاذب های با سایز مناسب تا حد بسیار زیادی حل خواهد شد.
نکته: برای آکوستیک کردن نیاز به دستگاه RTA هست. کارش این که با ارسال یک سیگنال با شدت یکسان و اندازه گیری اون در محل های مختلف به ما نشان میده میزان تخریب این سیگنال در هر محل چقدر است. به سیگنالی که پخش میشه Pink noise-White noise-Brown/Red noise-Grey noise میگن تفاوتشون در ناحیه فرکانسی که پخش می کنند و دقیقا شبیه به صدای برفک تلویزیون, یا تست کانال های صدای در آمپلی فایرهای سینمایی است.
OPPO یك كمپانی چینی است, كه در ابتدا فقط دی وی دی پلیر تولید میكرد, آن هم با هدف بازارهای جهانی و بخصوص آمریكا, به علت كیفیت ساخت قطعات و طراحی الكترونیك دقیق در دی وی دی پلیرهای این كمپانی خیلی زود جای خود را بین دوستداران نمایش خانگی باز كرد و سایت های مختلف تحلیل های مثبتی در مورد پلیرهای این برند تازه وارد نوشتند.
تا به امروز دی وی دی و بلوری پلیرهای OPPO توانسته 32 جایزه در زمینه های مختلف از مجلات و سایت های معتبر كسب كند.
دی وی دی پلیر مدل DV-983Hیكی از قوی ترین دی وی دی پلیرها در زمینه تبدیل تصاویر SD به HD شناخته شده است, و گفته میشه این كار را به بهترین شكل ممكن انجام میده, استفاده از یك برد كاملا مجزا برای Upscaling كه در هیچ پلیری تا این اندازه دقیق و قدرتمند طراحی نشده, البته در كلاس این دستگاه, طراحی بدنه الومینیومی پرداخت شده و استفاده از قطعات پلاستیكی ساخته شده از مواد كاملا خالص از ویژگی های این پلیر با ارزش است.
OPPO در ساخت بلوری پلیر هم به موفقیتی بیشتر از دی وی دی پلیرهاش دست پیدا كرد! دستگاه مدل BDP-83در دو مدل عادی و Special Edition تولید میشود, و توانسته جای خود را با حضور قدرت های پلیر ساز مطرح به شدت بین علاقمندان خود باز كند.
در مدل Special Edition از 4 (DAC) برای خروجی استریو استفاده میشود كه ساخت كمپانی مطرح EES است.
BDP-83 دارای خروجی صدای آنالوگ 7.1 كانال است! فكر نكنید برای اتصال به پكیج های بلندگوهای اگتیو گذاشته شده! این پلیر برای استفاده در سالن های نمایش بزرگ كه در آمریكا بسیار رواج دارد طراحی شده تا بتوان در هر كانال صوتی از یك آمپلی فایر قدرت جداگانه استفاده كرد.
من تا به حال هیچ كدام از مدل های OPPO را تست نكردم! اما نوع ساختار و استفاده افراد با تجربه نشان میده باید پلیرهای سطح بالای باشند, هر چند تا از نزدیك تست نكنم نمیشه نظری داد.
امیدوارم نمایندگی این برند در ایران گرفته شود, فكر نمیكنم ریسك زیادی داشته باشه, با این كیفیتی كه از این پلیرها دیده میشه حتما جای خود را بین دوستاران سینمای خانگی در ایران باز میكند.
در ادامه مطلب موزه و شوروم کمپانی KEF در کارخانه انگلستان این کمپانی ببینید, که از اولین تا آخرین بلندگوهای تولیده شده توسط این برند را به نمایش گذاشته است.