Home Theater Center
مرکز بررسی سیستم های صوتی و تصویری
در مطالب گذشته به فرمت های Dolby Atmos و dts-X در نمایش خانگی و سالن های مدرن سینما پرداختم. در مورد بلندگوهای انعکاسی نیز صحبت کردم, و گفتم که امکان پرتاب افکتهای صدا در دالبی ادموس و dts-X توسط بلندگوهای انعکاسی از روی بلندگوهای اصلی به سمت سقف و بازگشت صدا از سقف به سمت شنونده امکان پذیر نیست, مطالب مربوط به دالبی ادموس مطالعه کنید.
شرکت های سازنده تحهیزات صدا ادعا میکنن که با قرار دادن بلندگوهای انعکاسی بروی کانال های اصلی و ساراند, می شود صدای کانال های حقیقی سقفی را بازسازی کرد! این که در ستاپ 5.1.2 و 7.1.4 که به صورت کانال های سقفی انعکاسی پیکربندی شده اند, صدای کانال های سقفی حقیقی هستن, اما صدای که شما قراره بشنوید به هیچ عنوان حقیقی نیست. طبق ادعای سازندگان شما در پیکربندی انعکاسی صدای شبیه به تصویر بالارو می شنوید. اما در واقعیت و چیزی که من شخصاُ در اتاق سینماییم تجربه کردم...
مدتی برای کانال های سقفی از بلندگوهای ساراند سقفی SVS Prime Elevation استفاده می کنم, که امکان قرار گرفتن بروی بلندگوهای اصلی را نیز دارن, و این بهترین فرصت بود تا صدای انعکاسی دالبی ادموس شخصاُ و بروی سیستم خودم تست کنم. نتیجه خیلی ساده و دقیقاُ همانطور بود که فکر می کردم, در بهترین ستاپ هم هیچ صدای از بلندگوی ایستاده به سمت سقف ارسال و سپس به سمت گوش شنونده منعکس نمی شود! چون اصلا قدرت افکت های سقفی و بلندگوهای پخش کننده آن انقدر بالا نیست که امکان ایجاد چنین تاثیری را داشته باشند.
سیستم کارکرد این ستاپ ها درست شبیه به عکس بالاست, صدا از بلندگو پخش می شود و بسته به قدرت صدا فضای را در بالای سر شنونده ایجاد می کند, در واقع شما صدای از سقف نمی شنوید, بلکه موج صوتی هست که در بالای سر شما جریان دارد. و در شما این توهم را ایجاد می کند که صدا از سقف به سمت شما پرتاب می شود.
برای این که متوجه این توهم صوتی بشید, کافی بلند شید و بایستید, در این حالت ارتفاء گوش شما از ارتفای که بلندگوها قوی ترین تاثیر صوتی را دارند بیشتر می شود, در این حالت به راحتی متوجه می شوید که صدا از سطحی پایین تر از گوش شما شنیده می شود و نه از سقف! اگر دوباره در جای خود بنشینید صدا را از سقف می شنوید.
سیستم کارکرد صدای 5.1.2 و 7.1.4 انعکاسی به همین سادگی است و هیچ ربطی به تبلیغات کمپانی ها ندارد. ضمن این که در بهترین فیلم های که صدای تاثیرگذار دالبی اتموس و dts-X دارند, صدای افکت های سقفی انقدر قوی و طولانی نیست که شما به راحتی قادر باشید صدای بلندگوهای انعکاسی را بشنوید. در پیکربندی های 7.1.4 درست و حسابی صدای کانال های سقفی در مواردی به شدت جذاب و لذت بخش است, اما در سیستم های تجاری و انعکاسی به همان اندازه که بهترین ساند بارها می توانند صدای 5.1 حقیقی را بازسازی کنند, تاثیر گذار و با ارزش است.
مطالب مرتبط:
چند وقتی هست که دارم روی استریم 4K فیلم تحقیق و بررسی می کنم... یکی از عام پسند ترین شبکه های استریم فیلم و سریال در جهان "Netflix" است. البته من سرویس ویدئویی آمازون (Amazon Prime Video) و همچنین Apple TV را هم تست کردم. و ادامه بهشون میپردازم.
برای استریم 4K بروی سرویس نت فلیکس و آمازون پرایم نیاز به اینترنتی با سرعت 25 مگابیت داریم و برای سرویس اپل نیاز به 35 مگابیت سرعت داریم. در سیستم نت فلیکس و آمازون پرایم اگر سرعت نت کمتر از 25 مگابیت باشد امکان بافر کردن دیتا وجود دارد, اما در سیستم اپل تی وی ابتدا سرعت نت چک می شود, و اگر نت پهنای باند مورد نظر را برای رزولوشنی که کاربر درخواست داده است را نداشته باشد, سرویس رزولوشنی که مناسب سرعت نت هست را پیشنهاد میدهد.
کیفیت فیلم های 4K HDR سرویس نت فلیکس در نگاه اول بدجور تو ذوق میخوره! هرچقدر هم که بیشتر فیلم های که برای چشم آشنا هستن انتخاب و اجرا می کنید, از کیفیت پایین و مشکلات صدا و تصویر در این سرویس استریم ویدئویی بیشتر متعجب می شوید!
اولین نکته بسیار عجیب در سرویس استریم نت فلیکس حجم بیت ریت بسیار پایین صدا و تصویر است.
حجم بیت ریت تصویر بروی بلوری استاندارد تا 40 مگابیت در ثانیه و صدا تا 25 مگابیت در ثانیه در فرمت dts-HD و 18 مگابیت برای فرمت دالبی HD است. که در سیستم VBR بین 27 تا 35 مگابیت در ثانیه برای تصویر و 4 تا 8.5 مگابیت برای صدا متغییر است. مطلب مربوط به حجم بیت ریت را مطالعه کنید.
در نسخه های UHD بلوری بیت ریت تصویر ماکزیمم تا 100 مگابیت هم میرسد. در نسخه های که من تست کردم در حالت VBR تا 70 مگابیت هم رسیده است. صدا تفاوتی با نسخه ی بلوری استاندارد ندارد.
توضیحی در باره روش ذخیره سازی CBR و VBR
( Constant Bit Rate )
در روش ضبط با متد CBR از بیت ریت ثابت استفاده می شود، تمامی قسمتهای فایل تصویری را با به حجم یکسان تبدیل می کنند و فرقی بین صحنه اي که مثلا يك ديالوگ ساده جريان دارد, با یک صحنه پر زد و خورد و اکشن نمی گذارد.
(Variable Bit Rate)
در روش ضبط با متد VBR یا بیت ریت متغیر، برای صحنه ای که یک صفحه ديالوگ ساده در جريان است, و یا فیلم تحرک زیادی نداره ، از بیت ریت با حجم کمتر استفاده ميشود و برای صحنه های پر زد و خورد برای نگه داشتن تمامی جزییات در هنگام تبدیل حجم بیت ریت را بالا می برند.
نکته عجیب در سرویس نت فلیکس بیت ریت بسیار پایین ماکزیمم 15 مگابیت در ثانیه برای فیلم های 4K HDR و دالبی ویژن است! این حجم پایین برای نسخه های فول اچ دی به زیر 10 مگابیت هم میرسد!
و باز نکته ی عجیت دیگر حجم بسیار حقیرانه بیت ریت صدا در این سیستم است. رسماً فرمت صدا در سرویس نت فلیکس و آمازون پرایم به صورت فشرده شده است! شاید تعجب کنید ولی واقعیت دارد, حجم بیت ریت صدا در فرمت دالبی اتموس در سرویس نت فلیکس تنها 768 کیلوبایت در ثانیه است! حتی به 1 مگابیت هم نمیرسد! 768 کیلوبایت حجم بیت ریت dts بروی دی وی دی بود.
در صورتی که فرمت دالبی اتموس بروی Dolby TrueHD اجرا می شود, که فرمتی غیر فشرده است و می تواند تا 18 مگابیت در ثانیه داده های صوتی را در خود ذخیره کند.
کیفیت نسخه های 4K در سیستم نت فلیکس بسیار پایین تر از استاندارد رزولوشن UHD است. بسیار پایین تر, تا جای که من به راحتی ادعا می کنم کیفیت فیلم های 4K بروی نت فلیکس و آمازون پرایم از یک دیسک استاندارد بلوری که در یک بلوری پلیر کاملا استاندارد اجرا می شود نیز پایین تر است. (حتی برابر هم نیست بلکه پایین تر است)
یکی از مشکلات جدی تصویر در سرویس نت فلیکس Color Banding است که تقریباً در تمام فیلم های که من تست کردم وجود داشت. مطلب مربوط به "شیب تخریبی رنگ" مطالعه کنید. دلیل Color Banding در سرویس نت فلیکس برمیگردد به حجم پایین بیت ریت تصویر که رابطه مستقیم با این مشکل دارد.
نکته قابل تأمل دیگه در تصاویر HDR جعلی در سرویس نت فلیکس است! اگر یک فیلم HDR بروی دیسک UHD بلوری تست کنید و همان فیلم در سرویس نت فلیکس ببینید متوجه خواهید شد که تصویر HDR حقیقی نیست و فقط کمی کرومای رنگ افزایش پیدا می کند!
وضوح تصاویر هم اصلا حتی نزدیک به 4K نیست. در بهترین حالت ممکنه شاید به فول اچ دی نزدیک بشه, اما 4K به هیچ عنوان.
در مورد سرویس اپل تی وی کمی وضعیت بهتر است, بیت ریت تصویر تا 25 مگابیت هم میرسد و صدا هم بیت ریتی در حدود 2.5 مگابیت در ثانیه دارد, که باز هم فشرده شده است. مشکل Color Banding در سرویس اپل نداریم, تصاویر HDR و دالبی ویژن حقیقی هستند. و میشه گفت در سرویس اپل تی وی فیلم های 4K نزدیک و شاید مشابه دیسک های استاندارد بلوری میبینیم. اپل از کانتنت با کیفیت تر به نسبت نت فلیکس و آمازون پرایم برای استریم فیلم هاش استفاده می کند.
در کل تجربه ی صدا و تصویر در سرویس های به روز استریم ویدئوی برای من بسیار بد و در حال حاظر غیر قابل قبول بود. ظاهرا همچنان باید از دیسک های بلوری و UHD بلوری لذت ببریم.
خوش باشد
یکی از سوالاتی که بسیار از من در ایمیل ها پرسیده می شود, این است که کابل HDMI برای انتقال تصاویر 4K باید چقدر سرعت انتقال داشته باشد؟ در ادامه براتون می نویسم برای انتقال تصاویر 4K همراه با صدای 11.1 کاناله به چه پهنای باندی نیاز دارید.
روزولوشن 4K فریم ریت 30 هرتز با کرومای رنگ 4:4:4 و گستره رنگ SDR همراه با صدای 5.1 کانال فشرده به 10 گیگابیت پهنای باند نیاز داریم.
روزولوشن 4K فریم ریت 30 هرتز با کرومای رنگ 4:4:4 و گستره رنگ HDR همراه با صدای 5.1 کانال فشرده به 11 گیگابیت پهنای باند نیاز داریم.
روزولوشن 4K فریم ریت 60 هرتز با کرومای رنگ 4:2:2 و گستره رنگ SDR همراه با صدای 5.1 کانال فشرده به 12.8 گیگابیت پهنای باند نیاز داریم.
روزولوشن 4K فریم ریت 60 هرتز با کرومای رنگ 4:2:2 و گستره رنگ HDR همراه با صدای 7.1 کانال غیر فشرده به 15 گیگابیت پهنای باند نیاز داریم.
روزولوشن 4K فریم ریت 60 هرتز با کرومای رنگ 4:4:4 و گستره رنگ SDR همراه با صدای 11.1 کانال غیر فشرده به 18 گیگابیت پهنای باند نیاز داریم. ورژن کابل 2.0
روزولوشن 4K فریم ریت 60 هرتز با کرومای رنگ 4:4:4 و گستره رنگ HDR همراه با صدای 11.1 کانال غیر فشرده به 23 گیگابیت پهنای باند نیاز داریم. ورژن کابل 2.0
روزولوشن 8K فریم ریت 60 هرتز با کرومای رنگ 4:4:4 و گستره رنگ HDR همراه با صدای غیر فشرده 11.1 کانال فشرده به 48 گیگابیت پهنای باند نیاز داریم. ورژن کابل2.1
برای کاربران عادی که فیلم های 4K به صورت استریم و فایل های 4K REMUX تماشا می کنند کابل ورژن 1.4 با 15 گیگابیت پهنای باند کافی است. برای کاربران یکم حرفه ای تر که سیستم های سینمای خانگی با دیکودر صدای غیر فشرده دارند کابل های ورژن 1.4 با 18 گیگابیتپهنای باند کفایت می کند. و برای کاربران ویدئوفایل که سیستم های پیشرفته ی سینمای خانگی مجهز به دالبی ادموس و نمایشگرهای 4K HDR دارند و از سورس صدا و تصویر UHD بلوری استفاده می کنند به کابل ورژن 2.0 با 23 گیگابیت پهنای باند نیاز است.
مدیا پلیرهای Kaleidescape چند سالی که بین علاقمندان سیستم های سینمای خانگی طرفدار پیدا کرده است.
مدل Strato S تا 12 ترابایت هارد دیسک را پشتیبانی می کند و همچنین امکان استریم ویدئوهای UHD HDR را نیز دارد. من چند نقد درست و حسابی از مدل Strato S مطالعه کردم, که همگی به مشکل Gradient رنگ در تصاویر 4K اشاره کرده بودند. هنوز خیلی زوده بشه روی استریم فیلم ها و این نوع مدیا پلیرها به عنوان سورس اصلی صدا و تصویر برای یک علامند واقعی به سیستم های سینمایی خانگی حساب کرد.
همگی ما خوب میدونیم اگر قرار به استرم ویدئوی باشه, UHD بلوری پلیرهای درست و حسابی مثل اوپو, پاناسونیک و پایونیر این کار بسیار بهتر و دقیق تر از هر مدیا پلیر گران قیمتی دیگری انجام خواهد داد.
برای من مدل های M500 و DV700 جالب بود, چرا که که به کاربر اجازه کپی کردن محتوای دیسک های دی وی دی و بلوری به صورت کامل همراه با منوهای اصلی فیلم و تمام محتویات دیسک بروی هارد و سرور اختصاصی به شما میدهد. البته که امکان کپی مستقیم فیلم را بدون منوها و اخطارهای ابتدایی نسخه های فیزیکی و... برای دسترسی سریع به فیلم را نیز دارید.
همگی ما ویدئوفایل ها فیلم های بروی بلوری داریم که صرفاَ به دلیل علاقه به فیلم, بازیگران یا کارگردان فیلم در آرشیو نگهداری می کنیم, خیلی از این فیلم ها هم کیفیت های آنچنانی و در موارد چندان خوبی برای تست و بخش سرگرمی های صدا و تصویر ما ندارن و صرفاً از روی علاقه آرشیو شدن, این دو مدل از مدیا پلیرهای Kaleidescape به نظر من برای کپی و نگهداری این دسته از فیلم ها بسیار مورد نیاز است. به هرحال بارگذاری و تعویض دیسک ها وقت گیر هستند و از طرفی هم عمر مفید هد اپتیک بلوری پلیرها محدود است, مدیا پلیرهای مثل M500 کار برای در دسترس بودن فیلم های مورد علاقمون بسیار راحت خواهد کرد.